Służyli Bogu i ojczyźnie

Reportaż przedstawia historię prawosławnej rodziny, która za wierność Bogu i Ojczyźnie zapłaciła najwyższą cenę. 1 sierpnia, 17.00 - godzina "W". Na warszawskich ulicach na chwilę zamarł ruch, odezwały się syreny. Czy to przypadek, chodź podobno u Boga przypadków nie ma, syrena zatrzymała mnie na ulicy Jasnej. Tam gdzie kilkadziesiąt minut później zginął kapral podchorąży Orest Fedorońko ps. "Ford". Syn prawosławnego duchownego ks. płk. Szymona Fedorońko, naczelnego kapelana prawosławnego w Wojsku Polskim. Kiedy zapalczywi dyskutanci zarzucają prawosławnym jakąś rzekomą nielojalność wobec Polski, czasem brakuje argumentów. A historia rodziny Fedorońków to przykład, że prawosławni byli lojalnymi obywatelami Polski. Choć nie należy generalizować, ludzie są różni i mają różne słabości. Historię rodziny Fedorońków warto znać. Ks. Szymon Fedorońko (1893 - 1940), po ukończeniu gimnazjum i Prawosławnego Seminarium Duchownego w Żytomierzu otrzymał święcenia kapłańskie. W 1922 r. wstąpił do Wojska Polskiego i został kapelanem X Okręgu Korpusu w Przemyślu. Na początku lat 30 XX w. ks. Szymona mianowano naczelnym kapelanem Wojska Polskiego. Podczas kampanii wrześniowej o. Fedorońko niósł posługę kapłańską żołnierzom wyznania prawosławnego. Po wejściu Armii Czerwonej do Rzeczpospolitej ks. Szymona wzięto do niewoli i osadzono w obozie w Starobielsku, a następnie w Kozielsku. 27 kwietnia 1940 r. o. Szymon Fedorońko figurował na liście wywozowej do Katynia, gdzie został zamordowany przez NKWD. W tym czasie jego najstarszy syn Aleksander, który odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Warszawie, podczas wojny obronnej 1939 r. służył w stopniu podporucznika w Brześciu nad Bugiem. Pod koniec września 1939 r. przez Rumunię przedostał się do Francji, a latem 1940 r. ewakuował się do Wielkiej Brytanii, gdzie przydzielono go do jednego z bombowych oddziałów lotniczych RAF. Następnie w stopniu porucznika przeszedł do 300. Dywizjonu Bombowego im. Ziemi Mazowieckiej. Zginął 25 kwietnia 1944 r. podczas lotu bojowego nad Karlsruhe, kiedy jego bombowiec Avro Lancaster został zestrzelony przez niemiecki myśliwiec. Pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Walecznych. W tym czasie dwaj młodsi synowie ks. Szymona pozostali w kraju i działali w podziemiu. Orest pseudonim "Ford" był członkiem Kedywu Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej Oddział Dyspozycyjny B (Kedyw - "Kolegium B"). Miał stopień kaprala podchorążego. Po wybuchu powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944 r. , został przydzielony do 1 plutonu oddziału ochronnego Kwatery Głównej sztabu Okręgu Warszawskiego AK. Zginął jeszcze tego samego dnia podczas walki z Niemcami na pl. Dąbrowskiego. ok. godz. 18 na ul. Jasnej 26 podczas walk o pl. Dąbrowskiego. Początkowo pochowany w podwórku domu przy ul. Jasnej 19. Po wojnie został ekshumowany. Wiaczesław w czasie okupacji też był członkiem Armii Krajowej I Obwód "Radwan" IV zgrupowanie "Gurt" 1. kompania pluton153. Przyjął pseudonim "Sławek". Miał stopień kaprala podchorążego. Po wybuchu powstania został przydzielony do 153. plutonu 1. kompanii IV Zgrupowania "Gurt" AK. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy plutonu. Zginął 18 sierpnia podczas ataku na restaurację "Żywiec" przy zbiegu Alei Jerozolimskich i ulicy Marszałkowskiej. Symboliczny grób rodziny Fedorońko znajduje się na cmentarzu prawosławnym na Woli w Warszawie. Na początku listopada 2008 r. przy Soborze Metropolitarnym Marii Magdaleny na warszawskiej Pradze został przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego odsłonięty obelisk poświęcony rodzinie Fedorońko.