Stacja PRL

Wkrótce po zakończeniu działań wojennych nowe polskie władze przystąpiły do przejmowania prywatnych zakładów przemysłowych, w myśl podpisanej w styczniu 1946 roku ustawy o nacjonalizacji przemysłu. Wprowadzono system gospodarczy wzorowany na rozwiązaniach sowieckich, którego podstawową cechą było podporządkowanie gospodarki celom politycznym. Proces ten zapoczątkowała nacjonalizacja wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw oraz wprowadzenie państwowego monopolu na handel zagraniczny. Jednak jeszcze do 1949 roku władze pozwalały na działanie sektora prywatnego w usługach, handlu i niektórych gałęziach przemysłu. Wprowadzono jednak pewne ograniczenia. Prywatny przedsiębiorca mógł zatrudnić co najwyżej 50 osób. Po 1949 roku komunistyczne władze postanowiły wierniej naśladować radziecki model rozwoju gospodarczego. Kierownictwo PZPR wydało wyrok na sektor prywatny - miał zostać wyeliminowany całkowicie, i to w niedługim czasie. Rozpoczęła się "bitwa o handel" i "walka z kułakiem". Znacjonalizowano resztki prywatnej własności w przemyśle, natomiast nie udało się skolektywizować wszystkich chłopów. Z czasem pogłębiały się dysproporcje w rozwoju poszczególnych działów gospodarki - faworyzowano energetykę, hutnictwo, przemysł maszynowy i chemiczny kosztem innych sektorów, m.in. usług i rolnictwa. Niedostateczny import powodował coraz dotkliwszy niedobór niektórych artykułów - zarówno konsumpcyjnych, jak i wykorzystywanych w produkcji. Z czasem powstała konieczność stosowania reglamentacji towarów - wprowadzono talony na samochody, pralki, lodówki, telewizory, potem zaś - system kartkowy: na mleko, masło, mięso, cukier, alkohol, papierosy, buty i wiele innych produktów.