Święto Chanuka

Gościmy w synagodze podczas pierwszego dnia święta Chanuka, zwanego przez chrześcijan często świętem świateł. Geneza święta jest związana z wydarzeniami, które miały miejsce w Świątyni w Jerozolimie około 65 roku p.n.e. Władca Palestyny, Antioch IV z dynastii Seleucydów, postanowił zmusić Żydów do porzucenia swych obyczajów, tradycji i wiary i przyjęcia obyczajów greckich. Złupił Świątynię, umieścił w niej greckie posągi. Jego działania stały się przyczyną wybuchu powstania, na czele którego stanął Matatiahu z rodu Hasmodeuszy, zaś po jego śmierci, jego syn Juda Makabi ze swymi pięcioma synami. Trzy lata po zbeszczeszczeniu Świątyni przez Antiocha IV zdobyto wreszcie Jerozolimę i odzyskano Świątynię. Juda dokonał jej rytualnego oczyszczenia, ale odnaleziono tylko jeden dzban oliwy, zabezpieczonej pieczęcią arcykapłana. Taka ilość powinna wystarczyć na utrzymanie w lampie płomienia tylko przez jedną dobę, ale płomień cudownie utrzymywał się aż przez osiem dni. Święto Chanuka upamiętnia owo wydarzenie; rozpoczyna się 25. dnia Kislew i trwa przez osiem dni. Święto celebruje się w dwojaki sposób pośród Żydów na świecie, jedni świętują stricte militarne zwycięstwo niewielkich oddziałów Judy nad potężną armią asyryjską, traktując przypowieść o cudzie raczej jako legendę, inni, bardzo religijni, kładą nacisk na cud, jaki miał wydarzyć się podczas zapalania świateł w menorze, przed ołtarzem. Wszyscy jednak mają zbieżne zwyczaje, przez osiem dni zapalana jest kolejna świeczka w oknie, aby głosić cud, światło palące się w pokoju nie powinno być konkurencją dla niewielkiego światła lampek oliwnych lub świeczników zwanych chanukiją. Odmawiamy uroczyste modlitwy wieczorne, ze stosownymi komentarzami związanymi ściśle ze świętem Chanuki, błogosławieństwa, śpiewany jest hymn Maoz Cur, często z kabalistycznymi wyjaśnieniami słów. Jest czas zabawy, grania w drejdl - jest to rodzaj bączka, na którego bokach napisano litery. Kulinarnie Chanuka jest także ciekawym świętem, ponieważ zwyczaj każe jeść to, co usmażone na oliwie, a więc placki latkies, pączki itd. Święto różni się diametralnie od święta Purim, jest bardziej modlitewne, medytacyjne, skłaniające nie tyle do celebracji triumfu, ile do tego, że zawsze trzeba zaczynać i próbować, nie zawsze kierując się tylko racjonalnymi myślami.