Żabusia

Jeden z najwybitniejszych dramatów Gabrieli Zapolskiej (1857 - 1921), opowieść o obłudzie i mieszczańskim zakłamaniu, a zarazem wnikliwy portret kobiecej duszy. Ta tragifarsa rozgrywa się w domu Bartnickich. Helena i Jan stanowią na pozór dobrane małżeństwo. Jan jest ślepo zakochany w żonie, która nieustannie go zdradza, zachowując przy tym obraz wzorowej matki i żony. Rozkoszna trzpiotka rządzi domem i bliskimi, uciekając się do histerycznych scen i wybuchów egzaltacji - niby kieruje się emocjami, ale dobrze wie, w czym tkwi jej interes i jak dopiąć swego. Kiedy prawda wychodzi na jaw, konsekwencje są zaskakujące. Żabusia reprezentuje typ kobiet, tzw. słodkich idiotek, które według Zapolskiej pojawiły się jako symptom moralnego rozkładu. Pewna farsowość i przejaskrawione efekty służą autorce do skompromitowania nie tylko tytułowej bohaterki, ale także jej środowiska, osób należących do znienawidzonej przez Zapolską menażerii ludzkiej, niedojrzałych i niezdolnych do podjęcia odpowiedzialności za swoje życie. Współcześnie, kiedy prywatność jest świadomie odzierana z intymności, a wielu ludzi wybiera życie na pokaz, napisany w 1897 roku dramat Zapolskiej jest niezwykle aktualny.