Złota Setka Teatru Telewizji - Przedstawienie \"Hamleta\" we wsi Głucha Dolna

W latach 70. jugosłowiański "Hamlet..." stał się sensacją nietylko na rodzimych scenach. Również w Polsce pojawiło się wielebardzo różnych inscenizacji, łącznie z głośnym przedstawieniemKazimierza Kutza w Teatrze na Woli, z Tadeuszem Łomnickim w roliprzewodniczącego spółdzielni produkcyjnej. Chorwacki dramatopisarzIvo Brean (ur. 1936), absolwent slawistyki na uniwersytecie wZagrzebiu, skromny nauczyciel gimnazjalny w Šibeniku, pierwsząwersję sztuki napisał w 1965 r. Później kilkakrotnie tekst przerabiał, a ostateczna wersja, jak sam przyznał, jest wspólnym dziełem autoraoraz reżysera i aktorów przygotowujących prapremierę przedstawieniaw Teatrze ITD w 1971 r. W swych utworach, określanych mianemnowoczesnej farsy, Brean dokonuje zjadliwej analizy rozmaitychwynaturzeń w zamkniętym środowisku wiejskim. Autor "Uroczystegobankietu w przedsiębiorstwie pogrzebowym" scharakteryzował swójideał estetyczny jako "połączenie wzniosłego i banalnego". Zderzenietych dwóch kategorii jest dla niego niewyczerpanym źródłemkomizmu, ale i refleksji o powikłanych zależnościach między prawdąi prawem, sumieniem i sprawiedliwością. Niezapomniane przedstawienie "Hamleta" we wsi Głucha Dolnazorganizował miejscowy aktyw Frontu Narodowego, spółdzielniprodukcyjnej oraz organizacji partyjnej. Akurat tę sztukę Szekspirawidział przypadkiem w mieście towarzysz Šimurina i streścił jąmieszkańcom dalmatyńskiej wioski, a miejscowy kolektyw postanowiłją wystawić, aby wcielić w czyn dyrektywę o rozwijaniu pracykulturalno - oświatowej. Wiejski nauczyciel Škunca, reżyser przedstawienia, tak obsadził role, że w życiu i charakterach wykonawców można odnaleźć wyraźne podobieństwa do odtwarzanych przez nich postaci. Przewodniczący spółdzielni i sekretarz organizacji partyjnej Bukara, wiejski dzierżymorda, krętacz i oszust, gra satrapę Klaudiusza. Pełnym wahań Poloniuszem w amatorskim przedstawieniu w Głuchej Dolnej jest przewodniczący miejscowego oddziału Frontu Narodowego Puljo, zausznik i wspólnik Bukary. Z nimi i ich poplecznikami walczy tutejszy Hamlet - młody Joca Skoko, który chce oczyścić dobre imię swego ojca, fałszywie oskarżonego o malwersacje. Próby w wiejskim zespole stają się odbiciem jego walki o sprawiedliwość z lokalnymi kacykami, z całą skorumpowaną kliką. Chwyt "teatru w teatrze" pozwala obnażyć miałkość szermierzy ideisprawiedliwości społecznej z lat 50. , potęguje założony przez Breana efekt przemieszania wzniosłości i trywialności. Brawurowa telewizyjnainscenizacja Olgi Lipińskiej uwypukla przesłanie utworu. Spektakl, 114 min, TVP 1987Autor: Ivo BreanPrzekład: Stanisław KaszyńskiReżyseria: Olga LipińskaScenografia: Jerzy GorazdowskiMuzyka: Krzysztof KnittelWystępują: Janusz Gajos (Mata Bukara), Jerzy Turek (Mile Puljo), Sylwester Maciejewski (Joca Skoko - Hamlet), Beata Poźniak (Andzia - Ofelia), Stanisława Celińska (Majkaźa - Gertruda), Marek Siudym(Maźak - Laertes), Adam Ferency (ćkunca), Janusz Rewiński(ćimurina), Helena Kowalczykowa, Grażyna Dyląg (Chłopki), Stanisław Iżyłowski, Marek Kępiński, Krzysztof Krupiński, WłodzimierzKubat, Bogdan Niewinowski (Chłopi)